Ai là người phát minh ra thang máy?
Ngày nay, thang máy là một phần không thể thiếu trong cuộc sống đô thị hiện đại. Nhưng có bao giờ bạn tự hỏi: Ai là người đầu tiên phát minh ra thang máy? Câu trả lời không chỉ là một cái tên, mà là cả một câu chuyện thú vị về sự liều lĩnh, sáng tạo và tầm nhìn vượt thời đại.
Một buổi trình diễn mạo hiểm thay đổi lịch sử
Vào giữa thế kỷ 19, một người đàn ông tên là Elisha Graves Otis đã bước lên một bục gỗ treo lơ lửng giữa không trung. Trước sự chứng kiến của hàng trăm người tại Hội chợ ở New York năm 1854, ông ra hiệu cho trợ lý cắt đứt sợi dây đang giữ bục thang. Đám đông nín thở.
Ảnh sưu tầm
Thay vì rơi thẳng xuống đất, chiếc bục dừng lại an toàn giữa không trung – nhờ vào hệ thống hãm an toàn mà chính Otis vừa phát minh. Đó là khoảnh khắc đã đặt nền móng cho ngành công nghiệp thang máy hiện đại.
Phát minh không nằm ở việc “nâng lên”, mà ở sự “an toàn”
Trước Otis, con người đã biết cách dùng ròng rọc và dây kéo để nâng vật nặng. Thậm chí, từ thời La Mã cổ đại, các đấu trường cũng đã sử dụng thiết bị nâng bằng sức người hoặc động vật. Nhưng những hệ thống ấy không đủ an toàn để dùng cho con người, nhất là trong các tòa nhà cao tầng.
Điều khiến Otis nổi bật không phải là việc “chế ra thang máy”, mà là giải quyết được rủi ro lớn nhất: làm sao để thang không rơi tự do nếu đứt dây. Phát minh của ông là một cơ chế khóa tự động khi dây bị giãn hoặc đứt – một ý tưởng đơn giản nhưng mang tính cách mạng.
Thang máy đầu tiên được sử dụng ra sao?
Ảnh sưu tầm
Năm 1857, Otis lắp đặt thang máy đầu tiên tại một cửa hàng lớn ở thành phố New York. Thang máy khi đó không dùng điện mà vận hành bằng động cơ hơi nước. Ban đầu, người ta chủ yếu dùng để vận chuyển hàng hóa. Nhưng chỉ vài năm sau, thang máy trở thành điểm nhấn xa xỉ trong các khách sạn, ngân hàng và toà nhà cao cấp.
Từ phát minh này, những tòa nhà cao tầng bắt đầu mọc lên nhanh chóng. Thang máy không chỉ giúp cuộc sống tiện lợi hơn, mà còn làm thay đổi bộ mặt kiến trúc đô thị.
Otis và di sản để lại
Ngày nay, Otis Elevator Company – công ty do ông sáng lập – vẫn là một trong những nhà sản xuất thang máy hàng đầu thế giới. Tên tuổi của ông không chỉ gắn liền với kỹ thuật, mà còn với một tầm nhìn: con người có thể đi cao hơn, nhanh hơn, an toàn hơn.
