Tổng hợp tất cả những tiêu chuẩn an toàn của thang máy

Thang máy là phương tiện vận chuyển thiết yếu trong các tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại, chung cư và nhiều công trình khác. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, thang máy cần tuân thủ nhiều tiêu chuẩn nghiêm ngặt về kỹ thuật và vận hành. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ tổng hợp đầy đủ tất cả những tiêu chuẩn an toàn của thang máy, giúp bạn hiểu rõ hơn và yên tâm khi lắp đặt, sử dụng hoặc kiểm định thang máy.

1. Tiêu chuẩn an toàn chung cho thang máy tại Việt Nam     
Tại Việt Nam, việc thiết kế, lắp đặt và vận hành thang máy được quản lý chặt chẽ bởi các cơ quan chức năng và phải tuân theo các quy chuẩn sau:

1.1. QCVN 02:2023/BLĐTBXH

• Là quy chuẩn kỹ thuật quốc gia mới nhất về an toàn thang máy điện.
• Áp dụng cho thang máy dùng để chở người, hàng hóa hoặc cả hai.
• Quy định rõ các yêu cầu kỹ thuật, kiểm định, vận hành, bảo trì và xử lý sự cố.

1.2. TCVN 6395:2008 – Thang máy điện – Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt

Đây là tiêu chuẩn Việt Nam áp dụng phổ biến cho các loại thang máy điện. Nội dung tiêu chuẩn tập trung vào:

• Cấu trúc cabin, cửa tầng, trục thang.
• Hệ thống phanh, bộ chống vượt tốc.
• Thiết bị cứu hộ tự động và các yêu cầu về điện.

1.3. TCVN 6396 (ISO 8383)

• Gồm nhiều phần chi tiết, tương thích với tiêu chuẩn ISO.
• Bao gồm các yêu cầu an toàn đặc biệt như: thang máy chở hàng, thang máy không phòng máy, thang máy trong môi trường đặc biệt,…

2. Tiêu chuẩn an toàn quốc tế được áp dụng rộng rãi  
Ngoài các tiêu chuẩn trong nước, nhiều loại thang máy (đặc biệt là hàng nhập khẩu) còn tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế sau:

2.1. EN 81 Series (Châu Âu)
Là bộ tiêu chuẩn an toàn được sử dụng phổ biến nhất trên thế giới. Bao gồm:

• EN 81-20: Yêu cầu kỹ thuật về an toàn cho thang máy chở người và hàng.
• EN 81-50: Yêu cầu kiểm định và thử nghiệm thành phần thang máy.
• EN 81-70: Quy định về khả năng tiếp cận cho người khuyết tật.
• EN 81-72: Dành cho thang máy cứu hỏa.
• EN 81-73: Vận hành thang máy trong trường hợp cháy nổ.

2.2. ASME A17.1 / CSA B44 (Hoa Kỳ & Canada)

• Được dùng phổ biến tại Bắc Mỹ.
• Đề cập đến yêu cầu về thiết kế, lắp đặt, kiểm định và bảo trì thang máy.
• Đặc biệt chú trọng đến thiết bị cứu hộ tự động và hệ thống giám sát.

3. Các tiêu chí an toàn bắt buộc khi lắp đặt thang máy

3.1. Hệ thống phanh và giới hạn tốc độ

Bộ giới hạn tốc độ (Governor) giúp phát hiện khi thang máy chạy quá nhanh và kích hoạt hệ thống phanh an toàn.

3.2. Bộ cứu hộ tự động (ARD)

Trong trường hợp mất điện, bộ cứu hộ giúp đưa cabin về tầng gần nhất và mở cửa để hành khách thoát ra.

3.3. Thiết bị chống vượt tốc, chống rơi tự do

Bảo vệ hành khách nếu cáp đứt hoặc bộ điều khiển gặp sự cố.

3.4. Hệ thống cảm biến cửa

Tự động phát hiện vật cản và không cho cửa đóng, tránh kẹp người.

3.5. Hệ thống liên lạc khẩn cấp

Nút gọi cứu hộ trong cabin phải kết nối với trung tâm hoặc bảo vệ 24/7.

3.6. Kiểm định định kỳ

• Thang máy bắt buộc phải được kiểm định ban đầu và kiểm tra định kỳ (thường là mỗi 1–3 năm).
• Cơ quan kiểm định được cấp phép bởi Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.

4. Tiêu chuẩn an toàn trong vận hành và bảo trì

• Người vận hành, kỹ thuật viên bảo trì thang máy cần được đào tạo và cấp chứng chỉ chuyên môn.
• Nhật ký bảo trì phải ghi rõ các hạng mục kiểm tra, sửa chữa và thay thế.
• Cần có quy trình xử lý khi thang máy có dấu hiệu bất thường.