Điều gì sẽ xảy ra khi thang máy mất điện đột ngột?

Bạn đang di chuyển trong thang máy thì bỗng đèn chớp tắt, cabin khựng lại, mọi thứ chìm trong im lặng - mất điện! Một tình huống tưởng chừng hiếm gặp, nhưng thực tế có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Vậy khi thang máy mất điện đột ngột, điều gì sẽ diễn ra bên trong cabin? Chúng ta nên xử lý ra sao để đảm bảo an toàn? 

Hãy cùng Thang máy Anh Khang đi tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây.

1. Cơ chế hoạt động của thang máy khi mất điện

1.1. Hệ thống an toàn và dự phòng năng lượng

Khi xảy ra mất điện, thang máy không hề rơi tự do như nhiều người lo lắng. Hệ thống phanh an toàn sẽ lập tức kích hoạt để giữ cabin đứng yên, ngăn mọi chuyển động nguy hiểm.

Đặc biệt, hầu hết thang máy hiện nay đều được trang bị nguồn điện dự phòng, phổ biến nhất là ARD (hệ thống cứu hộ tự động) hoặc UPS (bộ lưu điện). Khi điện lưới mất, hệ thống này sẽ cung cấp đủ năng lượng để thang máy di chuyển về tầng gần nhất và tự động mở cửa, giúp người bên trong thoát ra mà không bị kẹt lại.

1.2. Quá trình kích hoạt cơ chế an toàn

Khi điện bị ngắt đột ngột, thang máy không “đứng hình” một chỗ. Hệ thống bên trong sẽ nhanh chóng nhận biết và kích hoạt nguồn điện dự phòng. Nhờ vậy, thang có thể chạy chậm về tầng gần nhất và mở cửa để người bên trong bước ra an toàn. Tất cả diễn ra một cách tự động, không cần sự can thiệp từ người dùng, và thường chỉ mất chưa đến một phút.

Tuy nhiên, nếu thang máy không có hệ thống dự phòng, hoặc chẳng may nó không hoạt động, thì cơ chế phanh an toàn sẽ lập tức được kích hoạt. Cabin sẽ được giữ cố định tại chỗ, không bị trượt hay tụt xuống, giúp đảm bảo an toàn trong lúc chờ kỹ thuật viên đến hỗ trợ. 

Bên cạnh đó, thang máy còn có hệ thống cảm biến để theo dõi tốc độ và vị trí của cabin trong suốt quá trình vận hành. Nó đóng vai trò giống như “mắt thần” của thang máy – nếu phát hiện cabin chạy quá nhanh hoặc lệch tầng, hệ thống sẽ lập tức ngắt toàn bộ hoạt động để đảm bảo an toàn. Nhờ đó, người dùng có thể yên tâm rằng mọi tình huống khẩn cấp đều đã được tính toán và kiểm soát từ trước.

1.3. Thời gian duy trì nguồn điện dự phòng

Nguồn điện dự phòng trong thang máy thường chỉ duy trì trong thời gian rất ngắn, đủ để thực hiện một số thao tác cần thiết như đưa cabin về tầng gần nhất và mở cửa. Tùy loại thiết bị và mức tải, thời gian này có thể kéo dài từ vài phút đến khoảng 15–30 phút.

Điều quan trọng là nguồn dự phòng không được thiết kế để vận hành liên tục, nên nếu mất điện kéo dài, cabin sẽ dừng hẳn sau khi hoàn tất quá trình an toàn. Lúc này, việc giải quyết sự cố sẽ phụ thuộc vào đơn vị cứu hộ, chứ không còn do hệ thống thang máy tự xử lý được nữa.

2. Cách xử lý khi bị kẹt trong thang máy

2.1. Giữ bình tĩnh, không hoảng loạn

Khi bị kẹt trong thang máy, điều quan trọng nhất là giữ bình tĩnh. Hoảng loạn chỉ làm tình hình trở nên tồi tệ hơn và có thể dẫn đến những hành động không an toàn. Hãy nhớ rằng thang máy được thiết kế với nhiều cơ chế an toàn, cabin sẽ không rơi và bạn sẽ không bị ngạt, vì vậy không có lý do gì để lo lắng quá mức.

Cứ hít thở sâu, giữ tinh thần thoải mái, nhất là nếu bạn đi cùng người lớn tuổi, trẻ em hoặc người dễ hoảng. Trấn an nhau, giữ tư thế an toàn và chờ lực lượng kỹ thuật hoặc cứu hộ đến hỗ trợ là điều nên làm lúc này.

2.2. Nhấn nút gọi cứu hộ hoặc liên lạc với bên ngoài bằng điện thoại

Hầu hết các thang máy hiện nay đều có nút gọi cứu hộ nằm ngay trên bảng điều khiển. Khi bị kẹt, bạn chỉ cần nhấn giữ nút này vài giây, hệ thống sẽ tự động kết nối với bảo vệ tòa nhà hoặc đơn vị quản lý, giúp bạn báo tình huống và nhận hướng dẫn. Nếu bạn có điện thoại di động và vẫn còn sóng, hãy gọi cho người thân hoặc ban quản lý. Nhớ cung cấp rõ vị trí và mô tả tình trạng hiện tại để họ có thể hỗ trợ nhanh nhất.

2.3. Tuyệt đối không tự mở cửa cabin hay tìm cách thoát ra ngoài

Nhiều người khi bị kẹt trong thang máy thường phản xạ muốn cạy cửa, trèo ra ngoài để thoát thân. Đây là hành động cực kỳ nguy hiểm, có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng. Thay vì tìm cách thoát ra, bạn chỉ cần giữ bình tĩnh, nhấn nút cứu hộ và chờ người có chuyên môn đến xử lý. Hệ thống an toàn của thang máy được thiết kế để bảo vệ bạn trong tình huống này, nên việc kiên nhẫn chờ đợi luôn là lựa chọn an toàn nhất.

2.4. Đợi đội cứu hộ đến hỗ trợ

Đội cứu hộ hoặc kỹ thuật viên là những người đã được đào tạo chuyên môn, trang bị đầy đủ công cụ và hiểu rõ cấu trúc thang máy, nên sẽ biết cách mở cửa cabin an toàn, đúng kỹ thuật, không gây nguy hiểm cho bạn. Thông thường, họ sẽ có mặt trong vòng vài phút đến vài chục phút  nên hãy yên tâm rằng bạn sẽ không bị bỏ quên.

3. Những hiểu lầm thường gặp và sự thật cần biết

Không ít người cảm thấy lo lắng thái quá khi đi thang máy, nhất là khi nghe đến chuyện “mất điện giữa chừng”. Thực tế, nhiều nỗi sợ đến từ những hiểu lầm phổ biến. Dưới đây là 3 điều thường bị hiểu sai – và sự thật phía sau:

• Hiểu lầm 1: Cabin thang máy kín mít, dễ bị ngạt: Nhiều người nghĩ thang máy là một “chiếc hộp kín”, bị kẹt là hết oxy để thở. Nhưng thực tế, cabin luôn có khe hở và hệ thống thông gió, đảm bảo luồng không khí được lưu thông. Bạn hoàn toàn có thể hít thở bình thường, dù bị kẹt trong thời gian ngắn hay lâu hơn.
• Hiểu lầm 2: Mất điện là thang máy sẽ rơi: Thang máy hiện đại luôn được trang bị phanh an toàn và hệ thống đối trọng. Khi mất điện, cabin sẽ ngừng lại tại chỗ hoặc được đưa về tầng gần nhất nếu có hệ thống cứu hộ tự động. Không có chuyện “tụt xuống” như nhiều người tưởng tượng.
• Hiểu lầm 3: Không có sóng khi gọi điện thoại trong cabin: Thực tế, nhiều thang máy hiện nay vẫn có sóng di động ở mức ổn định. Và kể cả khi không có, thang máy vẫn có nút gọi cứu hộ kết nối trực tiếp với bên ngoài. Bạn hoàn toàn có thể nhờ trợ giúp từ bên ngoài.

4. Giải pháp chủ động để không bị động khi mất điện

4.1. Lắp nguồn điện dự phòng và hệ thống cứu hộ tự động

Đây là giải pháp gần như bắt buộc đối với các công trình. Nguồn điện dự phòng như UPS hoặc ARD sẽ giúp thang máy vẫn hoạt động an toàn trong thời gian ngắn khi bị mất điện. Đặc biệt, với nhà ở riêng hoặc công trình cải tạo, chủ nhà nên hỏi kỹ đơn vị lắp đặt về khả năng tích hợp hệ thống này ngay từ đầu.

4.2. Bảo trì thang máy định kỳ

Một chiếc thang máy dù hiện đại đến đâu cũng cần được bảo dưỡng định kỳ, đặc biệt là các thiết bị liên quan đến an toàn và nguồn điện dự phòng. Bảo trì thường xuyên không chỉ giúp hệ thống vận hành ổn định, mà còn phát hiện sớm các dấu hiệu hỏng hóc, tránh tình trạng thang kẹt khi mất điện hoặc hệ thống cứu hộ không hoạt động như mong muốn.

4.3. Người dùng cần biết cách xử lý khi gặp sự cố

Việc hiểu cách thang máy hoạt động khi mất điện, biết những điều nên và không nên làm khi bị kẹt, sẽ giúp người sử dụng giữ bình tĩnh và xử lý tình huống đúng cách. Nếu trong nhà có người lớn tuổi, trẻ nhỏ hoặc người có sức khỏe yếu, việc hướng dẫn trước cách xử lý khi bị kẹt trong thang cũng rất cần thiết – đôi khi chỉ một lời nhắc trước cũng giúp giảm bớt rất nhiều lo lắng khi sự cố xảy ra.

👉 Thang máy không đáng sợ như nhiều người vẫn nghĩ, ngay cả khi mất điện. Điều quan trọng là bạn hiểu đúng cách nó vận hành, và chuẩn bị trước những gì cần thiết để không rơi vào thế bị động. Vì sự an toàn của bạn, đừng để đến khi mất điện mới bắt đầu lo lắng. Hãy chuẩn bị từ trước để mọi tình huống đều nằm trong tầm kiểm soát và để mỗi lần sử dụng thang máy luôn là một trải nghiệm an tâm, an toàn.